TRIỀU KHÚC - DI SẢN VĂN HOÁ TRONG HƠI THỞ ĐÔ THỊ HÔM NAY

Vân Ánh 20:57 26/06/2025

Triều Khúc – một làng cổ ngàn năm tuổi nằm ven đô Hà Nội, nổi tiếng với Lễ hội Trống Bồng độc đáo, nơi nam thanh giả gái múa điệu truyền thống duy nhất còn lưu giữ. Làng mang đậm dấu ấn lịch sử với thành hoàng Phùng Hưng, người từng đánh thắng giặc Đường. Ngày nay, Triều Khúc vẫn giữ được vẻ đẹp hài hòa giữa hiện đại và cổ truyền, với mái đình, giếng làng, nghề thủ công xen giữa phố xá đô thị hóa. Đến Triều Khúc là tìm về với một phần hồn Việt – dung dị, sâu sắc và đầy tự hào.

Làng Triều Khúc xưa có tên là Trang Khúc Giang. Trang Khúc Giang thời xưa nằm gần sông Nhuệ và bên đường Lai Kinh, có Giếng Liên (nay là khu vực Trường đại học An ninh nhân dân). Theo các cụ cao tuổi thì xa xưa dân làng Triều Khúc ở thành một số cụm rải rác theo vùng đất dễ khai khẩn, sau này mới quần tụ thành làng lớn trên vùng đất hiện nay.

Theo các cụ cao tuổi trong làng kể lại thì dân làng Triều Khúc xưa kia sinh sống ở khu vực Giếng Liên. Đây là giếng nước ăn, chứng tích của một khu dân cư. Theo các cụ cao tuổi, trước đây khu vực này là nơi uốn khúc của dòng sông Nhuệ, nên dân cư ở đây đặt tên là Trang Khúc Giang. Còn tên "Triều Khúc", có lẽ do thuỷ triều lên xuống ở khúc sông này nên gọi là Triều Khúc. Theo sách Thăng Long - Hà Nội mười thế kỷ đô thị hoá thì vào khoảng 2700 năm cách ngày nay, biển vẫn còn nằm sát khu vực Thường Tín bây giờ. Sông Tô, sông Nhuệ gặp biển ở đây nên có thuỷ triều lên xuống.

TRIỀU KHÚC - DI SẢN VĂN HOÁ TRONG HƠI THỞ ĐÔ THỊ HÔM NAY- Ảnh 1.

Đình sàn làng Triều Khúc

Qua sự biến thiên của lịch sử, Trang Khúc Giang từ Giếng Liên chuyển về vị trí làng Triều Khúc hiện nay, có thể có hai lý do:

1. Trang Khúc Giang - Giếng Liên hẹp, ruộng ít, nên phải chuyển về vùng đất, sau này có tên là Gò Cây Táo, đất ở đây cao ráo, đồng ruộng rộng dài tốt tươi, tiện cho khai hoang trồng trọt:

2. Ở Giếng Liên gần đường cái quan, giặc dã luôn quấy nhiễu nên dân Trang Khúc Giang - Giếng Liên đã dời đến nơi ở hiện nay, tiện cho việc bảo vệ xóm làng.

Cách nhìn xa trông rộng ấy của tổ tiên làng Triều Khúc vể sau được thủ lĩnh nghĩa quân Phùng Hưng chọn làm nơi đặt đại bản doanh, chuẩn bị cho trận đánh giải phóng thành Tống Bình khỏi ách quân đô hộ nhà Đường (766 - 791).

Lịch sử phát triển con người và các dòng họ ở Triều Khúc qua các thời kỳ như sau:

Vào giữa thế kỷ thứ VIII, khi nghĩa quân Phùng Hưng từ Đường Lâm về lập quân doanh ở Triều Khúc và sau chiến thắng quân nhà Đường, có một số người trong nghĩa quân Đường Lâm ở lại sinh cơ lập nghiệp ở Triều Khúc, trong đó có vị gia tướng họ Giang của đức Phùng Hưng, trở thành ông tổ họ Giang ở làng Triều Khúc, cổng từ đường họ Giang ở Triều Khúc vẫn còn ba chữ "Dân sơ sinh". Ý nói đây là những người đầu tiên của họ Giang đến sinh sống cùng dân làng Triều Khúc.

Người họ Giang Văn, Đường Lâm ở lại sinh cơ lập nghiệp cùng nhân dân làng Triều Khúc đã mang theo đặc trưng giọng nói là thổ ngữ vùng Sơn Tây mà các nhà ngôn ngữ học thường gọi là tiếng "Trại".

TRIỀU KHÚC - DI SẢN VĂN HOÁ TRONG HƠI THỞ ĐÔ THỊ HÔM NAY- Ảnh 2.

Ao chùa làng Triều Khúc

Làng Triều Khúc gần với hai dòng sông cổ của Hà Nội: sông Tô Lịch ở phía đông và sông Nhuệ ở phía tây.

Toàn bộ đất đai làng Triều Khúc xưa kia cũng giống như các làng xã của châu thổ sông Hồng trước thế kỷ XII, khi nhà Lý chưa đắp đê Cơ Xá đều chịu ảnh hưởng của lũ sông Hồng. Chính lũ sông Hồng đã đưa phù sa bồi đắp nên vườn ruộng tốt tươi của Triều Khúc và Yên Xá. Dấu tích của phù sa và dòng chảy còn tạo nên đầm hồ, gò đống của hai làng. Và chính những đầm hồ, gò đống ấy đã tạo nên cảnh quan thiên nhiên hữu tình sông Tô, sông Nhuệ, ao chùa Triều Khúc, Gò Cây Táo và mỗi gò đống đều gắn liền với những sự tích lịch sử văn hoá ở địa phương như đống Ngũ Nhạc, đống Nghiên, đông Bút, gò Quy (Trỉều Khúc);

Qua tài liệu khảo cổ học cho ta biết, từ trên 2.000 năm về trước, mảnh đất Triều Khúc đã có cư dân người Việt cổ sinh sống. Sự hình thành làng xã Triều Khúc có bề dày lịch sử lâu đời nên đã được dân gian truyền miệng và được sử sách cũ ghi chép lại với nhiều tên gọi khác nhau: Khúc Giang - Triều Khúc và ngày nay là đơn vị hành chính xã Tân Triều.

Triều Khúc tự hào là vùng đất có nhiều các công trình văn hóa, kiến trúc, điêu khắc độc đáo, góp phần làm phong phú truyền thống văn hóa Hà Nội nghìn năm văn hiến. Trên địa bàn xã có 2 cụm di tích Đình - Đền - Chùa đã được xếp hạng cấp Quốc gia, 01 di tích xếp hạng cấp Thành phố.

Đến với Triều Khúc, du khách sẽ được tham quan các di tích có bề dày lịch sử hàng nghìn năm làng Triều Khúc với lễ hội mang đậm đà bản sắc dân tộc đã được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia và những điệu múa cổ nam giả nữ xúng sính trong váy áo, môi son má phấn… được thăm quan làng nghề truyền thống, thăm HTX Công nghiệp với những khung cửi dệt, thăm quan gian trưng bày sản phẩm của HTX với những sản phẩm tua cờ, băng dệt huân huy chương, quả cù… được check in những khung cảnh đẹp và thưởng thức ẩm thực được chế biến bằng các đầu bếp chuyên nghiệp.

TRIỀU KHÚC - DI SẢN VĂN HOÁ TRONG HƠI THỞ ĐÔ THỊ HÔM NAY- Ảnh 3.

Trung tâm làng Triều Khúc chụp từ trên cao

 

Tin đọc nhiều

Hội LHPN phường: Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 – 20/10/2025)

15 giờ trước

Sáng ngày 20/10, tại Trung tâm VHTT&TT phường Thanh Liệt, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) phường long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam (20/10/1930 – 20/10/2025) và ngày phụ nữ Việt Nam 20/10; gặp mặt cán bộ hội qua các thời kỳ; trao quyết định công nhận hội viên danh dự; ra mắt các câu lạc bộ năm 2025.

PHƯỜNG THANH LIỆT TỔ CHỨC HỘI NGHỊ TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT VÀ TRỢ GIÚP PHÁP LÝ CHO NHÂN DÂN

18:45 18/10/2025

Ngày 17/10/2025, tại trụ sở UBND phường Thanh Liệt, UBND phường phối hợp với Hội Luật gia thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý cho cán bộ, hội viên và nhân dân trên địa bàn.

Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thanh Liệt: Giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý III, triển khai nhiệm vụ quý IV năm 2025

14:24 17/10/2025

Sáng 17/10, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thanh Liệt tổ chức hội nghị giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý III, triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm quý IV năm 2025.

Phường Thanh Liệt: Thu hồi nhiều sản phẩm không đạt chất lượng

18:17 16/10/2025

UBND phường Thanh Liệt vừa ra thông báo về việc thu hồi một loạt sản phẩm dược liệu, mỹ phẩm và thuốc không đảm bảo chất lượng đang lưu hành trên địa bàn.

Tin khác
Hội LHPN phường: Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 – 20/10/2025)
Hội LHPN phường: Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 – 20/10/2025)
Sáng ngày 20/10, tại Trung tâm VHTT&TT phường Thanh Liệt, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) phường long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam (20/10/1930 – 20/10/2025) và ngày phụ nữ Việt Nam 20/10; gặp mặt cán bộ hội qua các thời kỳ; trao quyết định công nhận hội viên danh dự; ra mắt các câu lạc bộ năm 2025.
15 giờ trước
PHƯỜNG THANH LIỆT TỔ CHỨC HỘI NGHỊ TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT VÀ TRỢ GIÚP PHÁP LÝ CHO NHÂN DÂN
PHƯỜNG THANH LIỆT TỔ CHỨC HỘI NGHỊ TUYÊN TRUYỀN, PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT VÀ TRỢ GIÚP PHÁP LÝ CHO NHÂN DÂN
Ngày 17/10/2025, tại trụ sở UBND phường Thanh Liệt, UBND phường phối hợp với Hội Luật gia thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý cho cán bộ, hội viên và nhân dân trên địa bàn.
18:45 18/10/2025
Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thanh Liệt: Giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý III, triển khai nhiệm vụ quý IV năm 2025
Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thanh Liệt: Giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý III, triển khai nhiệm vụ quý IV năm 2025
Sáng 17/10, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy phường Thanh Liệt tổ chức hội nghị giao ban công tác kiểm tra, giám sát quý III, triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm quý IV năm 2025.
14:24 17/10/2025
Phường Thanh Liệt: Thu hồi nhiều sản phẩm không đạt chất lượng
Phường Thanh Liệt: Thu hồi nhiều sản phẩm không đạt chất lượng
UBND phường Thanh Liệt vừa ra thông báo về việc thu hồi một loạt sản phẩm dược liệu, mỹ phẩm và thuốc không đảm bảo chất lượng đang lưu hành trên địa bàn.
18:17 16/10/2025
Phường Thanh Liệt: Triển khai nhiệm vụ tổ chức Lễ khai mạc đại hội thể dục thể thao phường lần thứ I năm 2025
Phường Thanh Liệt: Triển khai nhiệm vụ tổ chức Lễ khai mạc đại hội thể dục thể thao phường lần thứ I năm 2025
Ngày 14/10, UBND phường Thanh Liệt tổ chức hội nghị triển khai nhiệm vụ tổ chức Lễ khai mạc Đại hội thể dục thể thao phường lần thứ I, năm 2025. Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn - Uỷ viên Ban thường vụ Đảng uỷ, Phó Chủ tịch UBND phường chủ trì hội nghị. Tới dự hội nghị có các đồng chí lãnh đạo các phòng, ban, ngành, đoàn thể phường; cán bộ chuyên môn các phòng, ban phường.
19:42 15/10/2025
Thanh Liệt: Xét duyệt nam công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ  năm 2026
Thanh Liệt: Xét duyệt nam công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ năm 2026
Chiều 14/10, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự phường Thanh Liệt tổ chức Hội nghị xét duyệt nam công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ năm 2026.
19:38 15/10/2025
Tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại trường tiểu học Triều Khúc.
Tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại trường tiểu học Triều Khúc.
Ngày 13/10, Đội Cảnh sát CC&CNCH khu vực số 31 đã phối hợp cùng Trường Tiểu học Triều Khúc, Phường Thanh Liệt tổ chức buổi tuyên truyền và hướng dẫn kỹ năng PCCC&CNCH cho hơn 600 giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường.
18:17 14/10/2025
Hội Nông dân phường Thanh Liệt: Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam
Hội Nông dân phường Thanh Liệt: Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam
Ngày 14/10/2025, Hội Nông dân phường Thanh Liệt long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930 - 14/10/2025).
18:07 14/10/2025
Phường Thanh Liệt: Long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 733 năm ngày sinh Tiên triết Chu Văn An tại Đền Văn ( Miếu Thổ Kỳ)
Phường Thanh Liệt: Long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 733 năm ngày sinh Tiên triết Chu Văn An tại Đền Văn ( Miếu Thổ Kỳ)
Sáng ngày 13/10/2025 (tức ngày 22/8 âm lịch), tại di tích Đền Văn ( Miếu Thổ Kỳ) Tiểu ban Quản lý Di tích số 1 Phường Thanh Liệt đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 733 năm ngày sinh Tiên triết Chu Văn An (1292–2025) – Danh nhân văn hóa thế giới, người thầy tiêu biểu của muôn đời trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
16:15 13/10/2025
Phường Thanh Liệt: Gặp mặt kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam
Phường Thanh Liệt: Gặp mặt kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam
Nhân kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 – 13/10/2025), sáng ngày 13/10/2025, Đảng uỷ - HĐND - UBND - Uỷ ban MTTQ Việt Nam phường Thanh Liệt tổ chức buổi gặp mặt thân mật nhằm tri ân, ghi nhận đóng góp của các doanh nghiệp, doanh nhân, hợp tác xã tiêu biểu trên địa bàn.
14:25 13/10/2025